English
Čeština Maďarština Polština Slovenština
English
Čeština Maďarština Polština Slovenština

Węgierski lot kosmiczny

Generał Farkas Bertalan – az első magyar űrhajós

W 1980 roku pierwszy węgierski astronauta, pilot myśliwski generał Farkas Bertalan, stał się 97. człowiekiem, który wszedł w przestrzeń kosmiczną na pokładzie Sojuza 36

Cele naukowe jego misji obejmowały:

  • Pomiar dawek promieniowania otrzymywanych przez członków załogi za pomocą małych czujników umieszczonych na ich ubraniach i ścianach stacji.
  • Badanie tworzenia interferonu w ludzkich komórkach w warunkach mikrograwitacji.
  • Fotografowanie Węgier z kosmosu (jednocześnie z samolotu i helikoptera tworzono materiał video).
  • Przeprowadzanie eksperymentów z zakresu nauki o materiałach i wzrostu kryształów w celu zrozumienia procesów fizycznych topnienia, dyfuzji i krystalizacji w kosmosie.

Oprócz tych eksperymentów, Farkas przyczynił się również do badań medycznych, biologicznych i psychologicznych, które badały odporność człowieka na stresy związane z lotami kosmicznymi.

Przystąpienie do Europejskiej Agencji Kosmicznej

Węgry rozpoczęły współpracę z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) w 1991 roku poprzez umowę o współpracy i oficjalnie stały się członkiem ESA w 2015 roku. W 2021 roku, w ramach swojej Narodowej Strategii Kosmicznej, Węgry postawiły sobie za cel wysłanie astronauty na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Ta inicjatywa stworzyła podstawy do pierwszej w historii umowy między ESA a państwem członkowskim w celu realizacji krajowego programu badawczego astronautów. Dziś już wiadomo, że Węgier Tibor Kapu będzie realizował swoją misję w ramach Ax-4 ze Sławoszem Uznańskim.

2021

Rząd Węgier uruchomił program Hungarian to Orbit (HUNOR) w ramach Narodowej Strategii Kosmicznej. Inicjatywa ta promowała wspólne działania krajowych ośrodków badawczych, uniwersytetów i firm z sektora kosmicznego. Na realizację przeznaczono budżet w wysokości 99 milionów dolarów amerykańskich na wsparcie badań, rozwoju oraz eksperymentów naukowych w kosmosie. Program został zainicjowany we współpracy z firmą Axiom Space, Inc.

2021

Węgry oficjalnie rozpoczęły krajowy program astronautyczny we współpracy z Axiom Space, co zapoczątkowało przygotowania do misji HUNOR we współpracy z NASA, ESA i Axiom Space.

Marzec 2023

Węgry wybrały 4 kandydatów spośród 240 zgłoszonych astronautów. Kandydaci ci rozpoczęli dwuletni program szkoleniowy obejmujący historię badań kosmicznych, kluczowe dziedziny naukowe, szkolenie pilotażowe oraz specjalistyczne ćwiczenia fizyczne i programy dietetyczne.

Wrzesień 2023

Węgry podpisały porozumienie ramowe z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) w celu uzyskania wsparcia w zakresie szkolenia astronautów, chirurgów lotniczych, realizacji zadań w centrum kontroli lotów oraz integracji programu naukowego. Program ten jest unikalny i sprawia, że Węgry są pierwszym państwem członkowskim ESA, które posiada krajowy program badań kosmicznych jako oficjalny partner ESA.

Marzec 2024

Rząd Węgier podpisał z firmą Axiom Space umowę ramową dotyczącą misji kosmicznych, jeszcze bardziej umacniając współpracę przy przyszłych projektach.

Maj 2024

Rząd Węgier ogłosił, że inżynier mechanik Tibor Kapu został wybrany na astronautę w ramach programu HUNOR. Jego zastępcą został inżynier elektryk Gyula Cserényi. Węgry planują wysłać ich na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) na 30-dniową misję badawczą pod koniec 2024 roku lub na początku 2025 roku.

Wiosna 2024

Axiom Space oficjalnie ogłosiło załogę misji Axiom Mission 4 (Ax-4). W skład załogi wchodzą: dowódczyni Peggy Whitson, pilot misji Shubhanshu Shukla z Indii, specjaliści misji Sławosz Uznański z ESA/Polska oraz Tibor Kapu z Węgier.

Lato i jesień 2024

Węgierscy kandydaci brali udział w szkoleniach w Houston i Kolonii, w Europejskim Centrum Szkolenia Astronautów (EAC).